KINH HOA NGHIÊM
Hán Dịch: Đại-Sư Thật-Xoa-Nan-Đà
Việt Dịch: HT Thích Trí Tịnh
PHẨM QUANG MINH GIÁC THỨ CHÍN
Như nơi đây hiện thấy đức Thế Tôn ngồi tòa liên hoa tạng sư tử, mười Phật sát vi trần số Bồ tát vây quanh. Trong trăm ức Diêm Phù Đề khác, cũng đều có Như Lai an tọa như thế cả.
Do thần lực của Phật, trong mười phương, mỗi phương đều có một đại Bồ tát cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội đến chỗ đức Phật ngự: đông phương Kim Sắc thế giới có Văn Thù Sư Lợi Bồ tát, nam phương Diệu Sắc thế giới có Giác Thủ Bồ tát, tây phương Liên Hoa Sắc thế giới có Tài Thủ Bồ tát, bắc phương Chiêm Bặc Hoa Sắc thế giới có Bửu Thủ Bồ tát, đông bắc phương Ưu Bát La Hoa Sắc thế giới có Bồ tát Công Đức Thủ, đông nam phương Kim Sắc thế giới có Mục Thủ Bồ tát, tây nam phương Bửu Sắc thế giới có Tinh Tấn Thủ Bồ tát, tây bắc phương Kim Cang Sắc thế giới có Pháp Thủ Bồ tát, hạ phương Pha Lê Sắc thế giới có Trí Thủ Bồ tát, thượng phương Bình Đẳng Sắc thế giới có Hiền Thủ Bồ tát.
Lúc đó, trong tất cả trăm ức đạo tràng, nơi chư Phật ngự, trăm ức Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đồng thời ứng thanh nói kệ rằng:
Nếu có ai thấy Phật
Giải thoát lìa hữu lậu
Chẳng tham trước thế gian
Người nầy chẳng chứng đạo.
Nếu ai biết Như Lai
Thể tướng vô sở hữu
Tu tập được rõ ràng
Người nầy mau thành Phật.
Nếu thấy thế giới nầy
Tâm được chẳng dao động
Với Phật thân cũng vậy
Sẽ thành bực Thắng trí.
Nếu với Phật cùng pháp
Được tâm trọn bình đẳng
Chẳng móng khởi nhị niệm
Sẽ lên bực Nan tư.
Nếu thấy Phật và thân
Bình đẳng mà an trụ
Vô trụ, vô sở nhập
Sẽ thành bực Nan ngộ.
Sắc, thọ không có số
Tưởng, hành, thức cũng vậy
Nếu biết được như đây
Sẽ làm đại Mâu Ni.
Kiến chấp thế, xuất thế
Tất cả đều vượt khỏi
Mà hay khéo biết pháp
Sẽ thành bực Đại quang.
Nếu nơi đấng Toàn Trí
Phát sanh tâm hồi hướng
Thấy tâm không chỗ sanh
Sẽ được bực Hồng danh.
Chúng sanh không có sanh
Cũng lại không có hoại
Nếu được trí như vậy
Sẽ thành Vô thượng đạo.
Trong một: hiểu vô lượng
Trong vô lượng: hiểu một
Rõ kia sanh lẫn nhau
Sẽ thành vô sở úy.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Phật chiếu ra ngoài thế giới nầy suốt đến mười phương, mỗi phương đều chiếu mười quốc độ. Trong những cõi đó, tất cả vật cảnh từ Diêm Phù Đề đến Sắc Cứu Cánh Thiên đều được chói sáng và đều có đức Phật ngự trên tòa sư tử như ở cõi nầy.
Do thần lực của đức Phật, mười phương đều có một đại Bồ tát cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội đến chỗ Phật, cũng chánh là Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v...
Bấy giờ, ở trước mỗi Như Lai, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đồng thời ứng thanh nói kệ rằng:
Chúng sanh không trí huệ
Bị gai độc tham ái
Vì cứu họ nên Phật
Cầu Bồ đề Vô thượng.
Thấy khắp nơi các pháp
Đều xa rời hai bên
Đạo thành trọn chẳng thối
Chuyển pháp luân vô đẳng.
Bất khả tư nghì kiếp
Tinh tấn tu các hạnh
Vì độ các chúng sanh
Là nguyện lực của Phật.
Đạo sư hàng quân ma
Dũng kiện không ai hơn
Quang minh diễn diệu nghĩa
Từ bi nên như vậy.
Dùng tâm trí huệ kia
Phá các chướng phiền não
Một niệm thấy tất cả
Là thần lực của Phật.
Đánh trống lớn chánh pháp
Giác ngộ mười phương cõi
Đều khiến đến Bồ đề
Sức tự tại như vậy.
Chẳng hoại vô biên cảnh
Mà đi ức cõi nước
Với cõi không trệ trước
Kia tự tại như Phật.
Chư Phật như hư không
Rốt ráo thường thanh tịnh
Nghĩ nhớ lòng hoan hỷ
Kia các nguyện đầy đủ.
Trong mỗi mỗi địa ngục
Trải qua vô lượng kiếp
Vì cứu độ chúng sanh
Mà nhẫn được khổ nầy.
Chẳng tiếc nơi thân mạng
Thường hộ các Phật pháp
Vô ngã tâm điều nhu
Hay được đạo Như Lai.
Lúc đó, quang minh của đức Phật chiếu quá mười phương thế giới, rồi chiếu suốt trăm thế giới ở mỗi phương trong mười phương. Nơi các thế giới ấy đều có Như Lai ngự tòa sư tử như ở tại đây và do thần lực của đức Phật, mỗi phương đều có một đại Bồ tát, tức là Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v... cùng mười
Phật sát vi trần số Bồ tát đồng đến chỗ Phật.
Bấy giờ, trước mỗi đức Phật, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đồng ứng thanh nói kệ rằng:
Phật rõ pháp như huyễn
Thông đạt không chướng ngại
Tâm tịnh lìa tham chấp
Điều phục các chúng sanh.
Hoặc có thấy sơ sanh
Sắc đẹp như núi vàng
Trụ thân tối hậu nầy
Làm mặt nguyệt nhơn loại
Hoặc thấy Phật kinh hành
Đủ vô lượng công đức
Niệm huệ đều thiện xảo
Bước đi đại sư tử.
Hoặc thấy mắt xanh biếc
Quan sát khắp mười phương
Có lúc hiện vui cười
Vì thuận lòng quần chúng.
Hoặc thấy sư tử hống
Thân thù thắng vô tỷ
Thị hiện tối hậu sanh
Nói lời đều chơn thiệt.
Hoặc có thấy xuất gia
Giải thoát những hệ phược
Tu tập hạnh chư Phật
Thường thích quán tịch diệt.
Hoặc thấy ngồi đạo tràng
Rõ biết tất cả pháp
Đến bờ công đức kia
Phiền não si đã hết.
Hoặc thấy thắng trượng phu
Đầy đủ tâm đại bi
Chuyển pháp luân vi diệu
Độ vô lượng chúng sanh.
Hoặc thấy sư tử hống
Oai quang rất thù đặc
Siêu tất cả thế gian
Thần thông lực vô đẳng
Hoặc thấy tâm tịch tịnh
Như ngọn đèn tắt hẳn
Hiện các loại thần thông
Đấng Thập Lực như vậy.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Phật chiếu khỏi trăm thế giới, suốt đến khắp ngàn thế giới ở mỗi phương trong mười phương. Nơi mười phương thế giới nầy cũng đều có đức Phật ngự đạo tràng giữa chúng hội mười Phật sát vi trần số Bồ tát.
Do thần lực của đức Phật, mỗi phương trong mười phương đều có một đại Bồ tát, chính là Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v... cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội đến chỗ Phật ngự.
Bấy giờ, trước mỗi đức Phật, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đồng ứng thanh nói kệ rằng:
Phật nơi pháp thậm thâm
Thông đạt không ai sánh
Chúng sanh không thấy được
Phật tuần tự khai thị.
Ngã tánh chưa từng có
Ngã sở cũng không tịch
Cớ sao chư Như Lai
Lại được có thân thể.
Đấng giải thoát Minh Hạnh
Vô số, vô đẳng luân
Các nhơn lượng thế gian
Tìm lỗi không thể được.
Phật chẳng phải những loại
Uẩn, xứ, giới, sanh tử
Số pháp vẫn không thành
Nên hiệu bực Nhơn Sư.
Tánh Phật vốn không tịch
Trong ngoài đều giải thoát
Rời tất cả vọng niệm
Pháp vô đẳng như vậy.
Thể tánh thường bất động
Không ngã, không đến đi
Mà hay giác ngộ đời
Vô biên đều điều phục.
Thường thích quán tịch diệt
Một tướng không có hai
Tâm Phật không tăng giảm
Hiện vô lượng thần lực.
Chẳng làm hạnh nghiệp báo
Nhơn duyên của chúng sanh
Mà rõ thấu vô ngại
Đấng Thiện Thệ như vậy.
Tất cả loài chúng sanh
Lưu chuyển trong mười phương
Như Lai không phân biệt
Độ thoát vô biên loại.
Chư Phật thân kim sắc
Chẳng cõi khắp các cõi
Tùy chúng sanh sở thích
Diễn thuyết pháp tịch diệt.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Phật chiếu quá ngàn thế giới, suốt khắp mười ngàn thế giới, ở mỗi phương trong mười phương. Nơi những thế giới nầy cũng đều có đức Phật ngự nơi đạo tràng giữa chúng hội mười Phật sát vi trần số Bồ tát.
Do thần lực của Phật, mỗi phương trong mười phương đều có một đại Bồ tát, chánh là Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v… cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát, đồng câu hội đến chỗ đức Phật ngự.
Bấy giờ, trước mỗi đức Phật, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đồng ứng thanh nói kệ rằng:
Phát khởi tâm đại bi
Cứu hộ các chúng sanh
Thoát hẳn chúng Nhơn Thiên
Nên làm việc như vậy.
Lòng thường tin ưa Phật
Tâm đó không thối chuyển
Gần gũi chư Như Lai
Nên làm việc như vậy.
Chí thích công đức Phật
Tâm đó trọn không thối
Trụ nơi huệ thanh lương
Nên làm việc như vậy.
Trong tất cả oai nghi
Thường nhớ công đức Phật
Ngày đêm không tạm dứt
Việc như vậy nên làm.
Quán tam thế vô biên
Học công đức của Phật
Thường không lòng nhàm mỏi
Việc như vậy nên làm.
Quán thân như thiệt tướng
Tất cả đều tịch diệt
Lìa ngã, không chấp ngã
Việc như vậy nên làm.
Bình đẳng quán chúng sanh
Chẳng móng niệm phân biệt
Vào nơi cảnh chơn thiệt
Việc như vậy nên làm.
Bưng cả vô biên cõi
Uống hết tất cả biển
Thần thông đại trí lực
Việc như vậy nên làm.
Tư duy các quốc độ
Tướng sắc và phi sắc
Đều biết được tất cả
Việc như vậy nên làm.
Vi trần mười phương cõi
Một trần là một Phật
Đều biết được số đó
Việc như vậy nên làm.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Phật chiếu quá mười ngàn thế giới, suốt khắp đến trăm ngàn thế giới, ở mỗi phương trong mười phương. Nơi đó đều có đức Phật ngự giữa đạo tràng chúng hội mười Phật sát vi trần số Bồ tát.
Do thần lực của đức Phật, mỗi phương đều có một đại Bồ tát, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v... cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội đến chỗ Phật.
Bấy giờ, trước mỗi đức Phật, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đồng ứng thanh nói kệ rằng:
Nếu dùng oai đức, sắc, chủng tộc
Để thấy đấng Điều Ngự trong đời
Đây là mắt bịnh thấy điên đảo
Người nầy chẳng biết pháp tối thắng.
Như Lai sắc, hình những tướng tốt
Tất cả thế gian chẳng lường được
Ức na do kiếp đồng nghĩ lường
Sắc tướng, oai đức chuyển vô biên.
Như Lai chẳng lấy tướng làm thể
Chính là pháp tịch diệt vô tướng
Thân tướng oai nghi đều đầy đủ
Thế gian tùy thích đều được thấy.
Phật pháp vi diệu khó lường được
Tất cả ngôn thuyết chẳng đến được
Chẳng phải hòa hiệp, bất hòa hiệp
Thể tánh tịch diệt không các tướng.
Phật thân vô sanh ngoài hý luận
Chẳng phải uẩn tụ, pháp sai biệt
Được sức tự tại thấy quyết định
Sở hành vô úy lìa ngôn thuyết.
Thân tâm đều bình đẳng
Trong ngoài đều giải thoát
Nhiều kiếp trụ chánh niệm
Vô trước, không hệ phược.
Bực tâm sạch sáng suốt
Sở hành không nhiễm trước
Trí nhãn đều cùng khắp
Rộng lớn lợi chúng sanh.
Một thân là vô lượng
Vô lượng lại là một
Rõ biết các thế gian
Hiện hình khắp tất cả.
Thân nầy không từ đâu
Cũng không nơi tích tụ
Vì chúng sanh phân biệt
Thấy Phật có nhiều thân.
Tâm phân biệt thế gian
Tâm nầy vô sở hữu
Như Lai biết pháp nầy
Thấy thân Phật như vậy.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Thế Tôn chiếu quá trăm ngàn thế giới, suốt đến trăm vạn thế giới, ở mỗi phương trong mười phương. Nơi đó đều có đức Phật ngự đạo tràng chúng hội mười Phật sát vi trần số Bồ tát.
Do thần lực của đức Phật, mỗi phương đều có một đại Bồ tát, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v... cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội đến chỗ Phật ngự.
Bấy giờ, trước mỗi đức Phật, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát đồng ứng thanh nói kệ rằng:
Như Lai rất tự tại
Siêu thế vô sở y
Đủ tất cả công đức
Độ thoát nơi các cõi.
Không nhiễm cũng không trước
Vô tưởng, vô y chỉ
Thể tánh không thể lường
Ai thấy cũng ca ngợi.
Quang minh khắp thanh tịnh
Trần lụy đều rửa bỏ
Bất động lìa hai bên
Đây là trí Như Lai.
Nếu ai thấy Như Lai
Thân tâm lìa phân biệt
Thì với tất cả pháp
Thoát hẳn những nghi trệ.
Trong tất cả thế gian
Nơi nơi chuyển pháp luân
Vô tánh, vô sở chuyển
Đạo Sư phương tiện nói.
Nơi pháp không nghi lầm
Tuyệt hẳn những hý luận
Chẳng sanh tâm phân biệt
Là niệm Phật Bồ đề.
Rõ biết pháp sai biệt
Chẳng chấp trước ngôn thuyết
Chẳng có một cùng nhiều
Đây là thuận lời Phật.
Trong nhiều không một tánh
Một cũng không có nhiều
Bỏ cả hai như vậy
Khắp vào Phật công đức.
Chúng sanh và quốc độ
Tất cả đều tịch diệt
Vô y, vô phân biệt
Vào được Phật Bồ đề.
Chúng sanh và quốc độ
Đồng, dị đều chẳng được
Khéo quán sát như vậy
Là biết nghĩa Phật pháp.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Phật chiếu quá trăm vạn thế giới, suốt đến một ức thế giới, ở mỗi phương trong mười phương. Nơi đó đều có đức Phật ngự giữa chúng hội mười Phật sát vi trần số Bồ tát.
Do thần lực của đức Phật, mỗi phương đều có một đại Bồ tát, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v... cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội đến chỗ Phật ngự.
Bấy giờ Văn Thù Sư Lợi Bồ tát ở trước mỗi đức Phật, đồng thời ứng thanh nói kệ rằng:
Trí huệ vô đẳng, pháp vô biên
Vượt biển hữu lậu đến bờ kia
Thọ lượng quang minh đều vô tỷ
Phương tiện lực của đấng Công Đức.
Bao nhiêu Phật pháp đều rõ ràng
Thường quán tam thế không nhàm mỏi
Dầu duyên cảnh giới không phân biệt
Đây phương tiện của bực Nan tư.
Thích quán chúng sanh vốn vô sanh
Khắp thấy các loài vốn không loài
Hằng trụ thiền tịch chẳng hệ lụy
Đây phương tiện của Vô ngại huệ.
Khéo léo thông đạt tất cả pháp
Chánh niệm siêng tu đạo Niết bàn
Thích nơi giải thoát lìa bất bình
Đây phương tiện của bực Tịch diệt.
Hay khuyên người hướng Phật Bồ đề
Đến Nhứt thiết trí như pháp giới
Khéo dạy chúng sanh vào đế lý
Đây phương tiện người Trụ tâm Phật.
Phật chỗ thuyết pháp đều thuận vào
Trí huệ quảng đại không chướng ngại
Tất cả xứ hành đều bước lên
Phương tiện tu tập của Tự tại.
Hằng trụ Niết bàn như hư không
Tùy tâm hóa hiện đều cùng khắp
Đây tựa vô tướng mà làm tướng
Phương tiện của bực Đáo nan đáo.
Sáng tối ngày tháng và năm kiếp
Thế giới thỉ chung và thành hoại
Như vậy nhớ nghĩ đều rõ biết
Đây sức phương tiện Thời số trí.
Tất cả chúng sanh có sanh diệt
Sắc, phi sắc cùng tưởng, phi tưởng
Bao nhiêu danh tự đều rõ biết
Đây phương tiện của bực Nan tư.
Thời quá khứ, hiện tại, vị lai
Bao nhiêu ngôn thuyết đều rõ được
Mà biết ba thời đều bình đẳng
Đây phương tiện của Vô tỷ giải.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Phật chiếu quá một ức thế giới, suốt khắp mười ức thế giới, ở mỗi phương trong mười phương. Nơi đó đều có đức Phật ngự giữa đạo tràng mười Phật sát vi trần số Bồ tát.
Do thần lực của đức Phật, mỗi phương đều có một đại Bồ tát, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v... đều cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội nơi Phật ngự.
Bấy giờ, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát, ở trước mỗi đức Phật, đồng ứng thanh nói kệ rằng:
Khổ hạnh lớn, khó đều tu tập
Ngày đêm tinh cần không nhàm trễ
Đã độ khó độ sư tử hống
Độ khắp chúng sanh là hạnh Phật.
Chúng sanh lưu chuyển biển ái dục
Vô minh che đậy rất khổ ngặt
Chí nhơn dũng mãnh đều dứt trừ
Thệ nguyện như vậy là hạnh Phật.
Thế gian phóng dật say ngũ dục
Phân biệt sai lầm chịu những khổ
Phụng hành Phật giáo đều nhiếp tâm
Nguyện độ chúng sanh là hạnh Phật.
Chúng sanh chấp ngã vào sanh tử
Cầu tột mé kia không thể được
Khắp thờ chư Phật được diệu pháp
Vì họ giảng pháp là hạnh Phật.
Chúng sanh bơ vơ bịnh khổ vây
Thường trôi nẻo ác khởi ba độc
Ngọn lửa hừng lớn luôn đốt cháy
Tịnh tâm độ chúng là hạnh Phật.
Chúng sanh mê lầm mất chánh đạo
Thường đi đường tà vào nhà tối
Vì họ thắp sáng đèn chánh pháp
Luôn luôn soi sáng là hạnh Phật.
Chúng sanh trôi chìm biển hữu lậu
Khổ lo không bờ chẳng ở được
Vì họ sửa sang đại pháp thuyền
Đều khiến thoát khổ là hạnh Phật.
Chúng sanh vô tri chẳng thấy cội
Mê lầm cuồng si trong hiểm nạn
Phật thương xót họ xây pháp kiều
Khiến trụ chánh niệm là hạnh Phật.
Thấy các chúng sanh ở đường hiểm
Khổ già bịnh chết luôn bức ngặt
Tu các phương tiện không hạn lượng
Thệ độ tất cả là hạnh Phật.
Nghe pháp tin hiểu không nghi lầm
Rõ tánh không tịch chẳng kinh sợ
Tùy hình lục đạo khắp mười phương
Cứu khắp quần mê là hạnh Phật.
Lúc bấy giờ, quang minh của đức Phật chiếu quá mười ức thế giới, suốt khắp đến trăm ức thế giới, ngàn ức, vạn ức, trăm ngàn ức, na do tha ức, trăm na do tha ức, ngàn na do tha ức, trăm ngàn na do tha ức, nhẫn đến vô số, vô lượng, vô biên, vô đẳng, bất khả sổ, bất khả xưng, bất khả tư, bất khả lượng, bất khả thuyết, tận pháp giới, hư không giới, tất cả thế giới ở mười phương. Nơi mỗi thế giới từ Diêm Phù Đề đến Sắc Cứu Cánh Thiên, mọi vật cảnh đều được hiển hiện. Nơi mỗi Diêm Phù Đề đều có đức Phật ngự giữa đạo tràng mười Phật sát vi trần số Bồ tát.
Do thần lực của đức Phật, mỗi phương đều có một đại Bồ tát, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát v.v... đều cùng mười Phật sát vi trần số Bồ tát đồng câu hội đến chỗ Phật ngự.
Bấy giờ, Văn Thù Sư Lợi Bồ tát ở trước mỗi đức Phật, đều ứng thanh nói kệ rằng:
Một niệm quán khắp vô lượng kiếp
Vô khứ, vô lai cũng vô trụ
Như vậy rõ biết việc ba thời
Siêu xuất phương tiện thành thập lực.
Mười phương vô tỷ hồng danh tốt
Lìa hẳn các hạnh thường hoan hỷ
Khắp đến trong tất cả quốc độ
Vì người tuyên dương pháp như vậy.
Vì lợi chúng sanh cúng dường Phật
Đúng ý nguyện được quả tương tợ
Với tất cả pháp đều thuận biết
Khắp trong mười phương hiện thần lực.
Tối sơ cúng Phật ý nhu nhẫn
Nhập đại thiền định quán pháp tánh
Khuyên khắp chúng sanh phát đạo tâm
Do đây mau thành quả Vô thượng.
Mười phương cầu pháp lòng không đổi
Vì tu công đức cho đầy đủ
Hai tướng có không đều dứt trừ
Người nầy thấy Phật đúng chơn thiệt.
Qua khắp các cõi nước mười phương
Nói rộng diệu pháp hưng lợi ích
Trụ nơi thiệt tế chẳng động dao
Công đức người nầy đồng với Phật.
Pháp luân vi diệu của Phật dạy
Tất cả đều là Bồ đề phần
Nếu được nghe rồi ngộ pháp tánh
Người như đây là thường thấy Phật.
Chẳng thấy thập lực không, như huyễn
Dầu thấy mà chẳng thấy, như lòa
Phân biệt chấp tướng chẳng thấy Phật
Rốt ráo lìa chấp mới thấy Phật.
Chúng sanh tùy nghiệp đều sai khác
Mười phương trong ngoài khó thấy hết
Thân Phật vô ngại khắp mười phương
Chẳng thể thấy hết cũng như vậy.
Như trong không giới vô lượng cõi
Không lai, không khứ khắp mười phương
Sanh thành diệt hoại vô sở y
Phật khắp hư không cũng như vậy.
